W odległości zaledwie kilkuset metrów na południe od granic Tarnowa, wznoszą się do dziś monumentalne wały jednego z największych na ziemiach polskich grodzisk wczesnośredniowiecznych. W północno-zachodniej części współczesnej wsi Zawada, zwanej w dokumentach do XVI. "Podgrodzie", znajduje się grodzisko, które znane jest w literaturze już od początku naszego stulecia.

Jan Leniek w książce "Dzieje miasta Tarnowa" przytacza wiele nazw pól położonych na zachodnim zboczu Góry św. Marcina. Wymienia: Zamczysko, Wał, Zawale, Gróbki. Określenia te kojarzą się umocnieniami i fortyfikacją terenu, natomiast ostania nazwa to być może ślad istniejącego nie opodal grodu cmentarzyska.

Wielkość Grodu szacuje się na ok. 9.5 ha, przy czym bardzo prawdopodobne jest jej powiększenie. Obok grodu właściwego, położonego na kulminacji wyodrębnionego wzniesienia na zachodnim zboczy góry, rozwinął się w kierunku zachodnim system podgrodzi bronionych wałami zaporowymi. Zostały one znakomicie wkomponowane w teren wykorzystując jego naturalną obronność.

Znaleziska
Na grodzisku odkryto ślady osadnictwa z różnych epok pradziejów: znaleziono krzemienne narzędzia z neolitu, fragmenty glinianych naczyń z V-IV w. p.n.e. oraz najprawdopodobniej III w. n.e. Największa ilość znalezisk łączy się jednak z okresem wczesnego średniowiecza. Odkryto pozostałości kilkunastu budynków mieszkalnych wśród których należy wymienić dwie zasadnicze kategorie:
- budowle naziemne w typie szałasów zakładanego na planie wydłużonego prostokąta z zaokrąglonymi narożnikami o wymiarach 2,6 x 4,6x1,8-2 m.

- Drugą grupę obiektów mieszkalnych stanowią czworokątne półziemianki o wymiarach 3,0-3,5 x 4,0 m. Zagłębione w podłoże do ok. 1 m.

Domostwa te posiadały w narożnikach paleniska lub piece ułożone z kamieni spajanych gliną. Naprzeciw urządzeń grzewczych znajdowały się wejścia. Stanowiły je zadaszone korytarzyki lub drążone w lessowym podłoży stopnie.

W domostwach obu kategorii odkryto liczne przedmioty codziennego użytku mieszkańców grodu. Obok zdecydowanie najliczniejszych fragmentów glinianych naczyń znaleziono żelazne noże i okucia pasów, gliniane przęśliki, okucia i uchwyty wiader a w jednym z domostw szklany paciorek.

Na podstawie datowania tych zabytków przyjąć można, że gród w Zawadzie funkcjonował w IX - XI w., a najprawdopodobniej również przez część XII stulecia.